5 Tips van Vraag naar Effect voor OCMW-medewerkers

Als u bij een OCMW werkt heeft u waarschijnlijk vaak contact met cliënten, gaat veel op huisbezoek of heeft regelmatig gesprekken in een spreekkamer of aan het loket. Ook zij die werken met jongeren en schuldhulpverleners voeren dagelijks telefonisch en ‘live’ gesprekken met cliënten. Uitgangspunt bij elk gesprek en vanuit ieder specialisme is: de cliënt ervaart een probleem en zoekt een oplossing. Als professional  zoekt u samen met uw cliënt uit wat het precieze probleem is en wat het doel is dat hij of zij wil bereiken. Het gaat er dus om de vraag achter de vraag te vinden en die te vertalen naar een haalbaar effect. Maar waarom is dat zo?  De gedragswetenschap leert ons dat samenwerken met de cliënt de kans op succes vergroot. Die wil graag de regie over eigen leven houden en door de cliënt mee te nemen bij het zoeken naar een gezamenlijk doel, houdt hij of zij gevoel van zelfbeschikking en zal daardoor eerder geneigd zijn zich in te zetten om de gestelde doelen te bereiken. De motivatie zal toenemen. Ook levert deze werkwijze een gedeeld inzicht op, zowel bij de cliënt als bij uzelf. U kijkt op dezelfde manier naar de vraag en naar hoe de oplossing te bereiken en spreekt als het ware dezelfde taal. Hieronder 5  tips om van vraag naar effect te komen.

1. Verwar de vraag om een voorziening niet met het te behalen effect. Een cliënt ervaart vaak al langer een probleem en heeft al lang nagedacht over een mogelijke oplossing. De vraag zal dan gericht zijn op een voorziening. Bijvoorbeeld: "Ik wil een scootmobiel." Een valkuil is om direct door te vragen op dit verzoek om een voorziening. U komt dan meteen in de wereld van regels en procedures terecht en mist de vraag achter de vraag. Die luidt: "Help me met het zoeken van een oplossing voor mijn vervoersprobleem. Ik kan mijn familie en vrienden niet meer bezoeken en niet meer zelfstandig deelnemen aan het sociale leven".
2. Onderdruk uw ‘reparatiereflex’: veel professionals willen van nature de problemen van anderen oplossen. Door direct naar een oplossing te gaan, mist u de kern: wat wil de cliënt bereiken? Ook mist u misschien wel de vragen die spelen op andere leefgebieden.
3. Wees oprecht geïnteresseerd in uw cliënt. Zo bouwt u aan een relatie. Het is essentieel om  vertrouwen te winnen en om zo de diepte in te kunnen en mogen gaan met de cliënt.
4. Stel open vragen. Dit lijkt logisch, maar in de praktijk worden er toch vaak gesloten of zelfs suggestieve vragen gesteld waardoor u geen inzicht krijgt op de werkelijke behoefte.
5. Stel wonder-vragen. waarbij u de cliënt vraagt zich in te leven in denkbeeldige situaties. Een voorbeeld kan zijn: "Stelt u zich voor, we spreken elkaar over een jaar weer. Wat zie ik dan?" U prikkelt de cliënt op die manier om na te denken over de gewenste situatie en formuleert zo een effect dat hij of zij voor zichzelf wil bereiken.

Bron: Binnenlands Bestuur 26 februari 2019