FUSEREN GEBLAZEN IN VLAANDEREN
De Vlaamse regering wil orde scheppen in het lokale en regionale bestuur. Vlaanderen wordt opgedeeld op in 13 regio’s. Die aankondiging komt bovenop de reeds in gang gezette herindelingsoperatie voor gemeenten. Het scheppen van meer eenheid is een van de voorwaarden om meer taken en geld te kunnen decentraliseren naar het lokale niveau. Dat is namelijk het voornemen van de regering-Jambon. Duidelijk was al dat de regering inzet op een vrijwillige fusieoperatie van gemeenten. Door middel van een fusiebonus wil de regering komen tot een verdubbeling van het aantal fusiegemeenten. Zo’n bonus is er alleen voor gemeenten die na de fusie meer dan 20.000 inwoners tellen. De lokale samenwerking is volgens verantwoordelijk minister Bart Somers (Open VLD) van Binnenlands Bestuur een ondoordringbaar kluwen: er zijn in Vlaanderen ruim tweeduizend gemeentelijke samenwerkingsverbanden. Dat gaat dan onder andere om zogeheten afvalintercommunales, streekontwikkelingsintercommunales, hulpverlenings- en politiezones, politiezones, vervoersregio’s en cultuurregio’s. Regiovorming moet volgens Somers de bestuurlijke versnippering tegengaan en leiden tot minder mandaten. Zo wordt West-Vlaanderen opgedeeld in drie regio’s. Een gemiddelde gemeente zit in 68 van zulke samenwerkingsverbanden. Er zijn zelfs gemeenten die in meer dan 100 verbanden zitten, met als uitschieter Turnhout. Die gemeente zit in meer dan 150 verbanden.
Nederlandse gemeenten, zo bleek uit recent onderzoek, werken in gemiddeld 33 samenwerkingsverbanden samen (ten opzichte van 27 in 2017). Het verschilt per regio aan hoeveel samenwerkingsverbanden een gemeente deelneemt. In de provincie Limburg werken gemeenten het meest samen, met gemiddeld 52 samenwerkingsverbanden. In de provincie Friesland werken gemeenten het minst samen met gemiddeld 23 samenwerkingsverbanden. In 2017 waren er in deze provincies ook al de meest en minst samenwerkings-intensieve regio’s.
De Vlaamse Regering keurde op 9 oktober 2020 een nota over regiovorming goed. De nota gaat voor een regiovorming die van onderuit wordt opgebouwd. Gedragen door de lokale besturen en met de burgemeesters als spilfiguren. In samenspraak met de lokale besturen wil de Vlaamse Regering toewerken naar een 13-tal referentieregio's waarbinnen alle vormen van intergemeentelijke en bovenlokale samenwerking kunnen plaatsvinden. De conceptnota stelt niet voor om regiovorming langs decretale weg te regelen. Wél biedt de tekst een kader van drie jaar, waarbinnen lokale besturen en de Vlaamse overheid kunnen werken aan het uitklaren en versterken van de regiowerking. Het woord is nu aan de lokale besturen. Herkennen zij zich in de voorgestelde regio-afbakening? De gouverneurs krijgen de opdracht om tegen eind 2020 een advies te formuleren over de afbakening van de referentieregio’s, op basis van de bestaande fora op bovenlokaal niveau en de input van lokale besturen. De Vlaamse vereniging van Steden en Gemeente (VVSG) formuleert de komende weken een advies over de nota. Meer info vind je op hun pagina on ver regiovorming.
Bron: Binnenlands Bestuur 14 oktober 2020 en VVSG 13 oktober 2020
