'OM TOT RECHTVAARDIGHEID TE KUNNEN KOMEN HANDELEN AMBTENAREN BEST MET BEZORGDHEID EN LIEFDE MAAR ZONDER WOERDE EN PASSIE
Wat betekent het om 'in het belang van de samenleving te werken? Hoe moet je omgaan met gewetensbezwaren bij het uit te voeren beleid? Waar is er ruimte voor tegenspraak binnen het overheidsapparaat? En wat is daarmee een goede overheid?
Enkele hoogtepunten:
'Beloof niet méér dan je kan waarmaken is zeker voor de overheid misschien belangrijk. Richt beloften op wat haalbaar is, niet op wat wenselijk is. Een overheid die meer belooft dan nakomt of waarmaakt, ondermijnt het kwetsbare vertrouwen.'
De ambtenaar heeft daarbij nog een rechtsstatelijke verantwoordelijkheid die het primaat van de politiek kan begrenzen. Behalve de taak om de uitkomst van het democratische proces te dienen heeft de ambtenaar immers ook de taak om de grenzen van de rechtsstaat te bewaken.'
'Het goed in stelling brengen van checks & balances, is in het Nederlands het mooist vertaald als 'weerwerk en tegenspraak, algemeen belang bij uitstek Dit maakt democratie tot democratie.
'De macht komt voort uit het volk, maar is tegelijkertijd van niemand in het bijzonder, dus ook niet van een meerderheid. Het is ook de taak van de ambtelijke dienst om die plaats leeg te houden.'
'Wat is nodig om de overheid uit de dominante reflex te krijgen rond legitimiteit en doelmatigheid en meer te laten denken vanuit doeltreffendheid? En daarmee een overheid te krijgen die 'het goede' doet en die met mildheid luistert naar wat er leeft bij de mensen?
'Ik heb daarbij drie bouwstenen gevonden:
'Ambtenaren moeten de politiek dienen, maar wel vanuit de rolvastheid van een deskundige ambtenaar. Die deskundige ambtenaar is voor hen het grondvest van bestuurlijke stabiliteit.'
'De methode die misschien de meeste kans maakt om maatschappelijke consensus te bereiken, is het Burgerberaad. (...) Democratische deliberatie produceert dan iets als een klein afgemeten stukje gedeeld en algemeen belang. Met een beetje geluk produceert het ook herwonnen vertrouwen dat de overheid het goede kan doen.'
Bron: Matthijs van den Berg op Linkedin 13 december 2024
