Omschakelen van sturen naar coachen
Organisaties worden steeds platter en de professionals van nu verwachten niet dat een manager hen vertelt wat ze moeten doen. Waarom zou je ook medewerkers klein willen houden als ze groot kunnen worden? Als teamleider wil je je team optimaal in staat stellen om zelf de beslissingen te nemen en uit te voeren. Maar je team goed laten werken vanuit hun eigen kracht en talent vraagt wel een coachende kant van jou.
In die rol loop je tegen vragen aan als: hoe kom je tot oplossingen als er verschillende opvattingen spelen; hoe combineer je de belangen van jezelf, het team en de organisatie; hoe doorbreek je hardnekkige patronen; en als de onderlinge verhoudingen in het team stroef lopen, hoe zorg je er dan voor dat de teamleden er met elkaar over in gesprek gaan?
Teamcoaching is teams helpen bij de ontwikkeling om zo zelfstandigheid mogelijk te werken. Die rol vraagt om nieuwe vaardigheden. Eén van de moeilijkste zaken vinden managers vaak het kiezen van effectieve interventies. Als teamcoach kun je natuurlijk diverse interventies inzetten, maar wanneer doe je wát, of wanneer laat je wát? Dat vraagt naast kennis en vaardigheden vooral bewustzijn. Van jezelf, van je team, en van je organisatie. Wat doet een team met je? Welke neigingen heb je vervolgens? Volg je die neigingen of kies je voor andere mogelijkheden die misschien effectiever blijken voor de synergie en de resultaten? Wanneer doe je het eigenlijk goed?
In een interview met Peter Senge over sociale systemen is te lezen: ‘Everything is interconnected, and you are never going to figure out that interconnectedness. It is tremendously liberating, because not only are you never going to figure it out, but neither is anybody else. It creates an inherent equality.‘ Senge wil daarmee zeggen dat je de complexiteit van een groep niet altijd kan verklaren. Dat hoeft ook niet, maar je moet het wel aanvoelen. En dat aanvoelen leer je door te doen, kijken, voelen, reflecteren, en begrijpen. Als het gaat om het proces, om het ontwikkelen van het team, zijn er vier zaken ontzettend belangrijk:
- Als teamcoach werk je aan het zelfsturend leervermogen
Een manager is gewend om te bepalen, om antwoorden te geven op vragen van je team. Als teamcoach dien je het potentieel aan te boren, om je team verder te ontwikkelen en de teamleden te helpen bij lastige overgangssituaties. Je bijdrage kan zich richten op de inhoud, maar ook op relaties of de organisatie van het team.
- Je zorgt voor gezamenlijke doelen en kaders
In meer zelfstandig werkende teams, is de manager geen gids en aanvoerder. Het team zelf moet leren nadenken over doel, beschikbare middelen en taakverdeling. In zo’n team zijn mensen afhankelijk van elkaar en dan is een heldere en gezamenlijke visie belangrijk.
- Een teamcoach is geen 1 op 1-coach
De teamcoach is geen gewone coach omdat die gericht is op de groep; niet op het individu. Als een teamlid veel aandacht vraagt of veel impact heeft op het team kijkt de teamcoach naar het effect daarvan op het collectief en naar de oorzaak van de situatie. Hij/zij kijkt naar relaties tussen teamleden en hoe die zich als een dynamisch geheel tot elkaar verhouden, hoe dat zich ontwikkelt of juist is vast komen te zitten en hoe dat functioneel of juist disfunctioneel is. De teamcoach moet systematisch kunnen kijken: wat heeft effect op wat?
- Je herkent en gebruikt de teamdynamiek
Gaat iedereen voor eigen eer of is sprake van echte teamspirit? Staan de mensen open voor kritiek en durven ze elkaar op een prettige manier aan te spreken op zaken die niet goed gaan, of bewaart men liever de goede vrede? Hoe liggen de verhoudingen in je team? De dynamiek in je team is erg belangrijk en als teamcoach heb je daar invloed op. Het is belangrijk om je gevoel voor de onderstroom goed te ontwikkelen: wat speelt er onder de tafel? Welke patronen belemmeren jouw team? Hoe maak je zaken bespreekbaar en zorg je voor een lerende sfeer? Wat voor een effect heeft het team eigenlijk op jou?
Van manager naar teamcoach kan een grote omschakeling zijn. Maar ook een geweldige uitdaging die je de kans biedt om een andere kant van jezelf te laten zien en je leidinggevende kwaliteiten verder te ontwikkelen.
Bron: De Baak 6 augustus 2019
