STEDEN EN GEMEENTEN KAMPEN MET GIGANTISCHE BEGROTINGSTEKORTEN
De financiële crisis slaat toe bij de gemeenten. De kosten swingen de pan uit. De inkomsten via het Gemeentefonds stijgen niet mee. In een brief aan de andere Vlaamse partijvoorzitters trekt Vooruit-voorzitter Rousseau aan de alarmbel. Twee dagen lang zat het Gentse stadsbestuur in conclaaf bijeen. Oorzaak: een begroting diep in het rood. In enkele maanden tijd is het verschil tussen inkomsten en uitgaven gestegen van 60 miljoen naar 85 miljoen euro. Heel veel op een budget van 1 miljard euro. Volgens Gents schepen Rudy Coddens heeft Gent in veertig jaar tijd nooit zo'n situatie meegemaakt. “De kaasschaaf gebruiken zal niet werken”. Er moeten volgens hem zware keuzes gemaakt worden. De belangrijkste redenen voor de malaise zijn dezelfde die in de rest van de samenleving tot financiële zorgen leiden. Door de gestegen energieprijzen kost het verwarmen en koelen van de stadsgebouwen dit jaar al 6 miljoen meer dan verwacht. De indexaties hebben de loonkosten dan weer met tientallen miljoenen per jaar omhooggeduwd. En door de duurdere grondstoffen zijn investeringen vandaag 30 procent duurder geworden dan een jaar geleden. Met hetzelfde budget kan dus veel minder gedaan worden. Probleem is dat de inkomsten niet meestijgen met de uitgaven. De financiering van de steden en gemeenten via het Vlaamse Gemeentefonds heeft de opeenvolgende indexaties niet gevolgd. Daardoor groeit de afstand tussen uitgaven en inkomsten in snel tempo. Voor Gent gaat het dit jaar al om een verschil van 20 miljoen euro. De indexaties leiden wel tot hogere belastinginkomsten, maar die vloeien vertraagd naar de stadskas. Het Gentse probleem is niet uniek. Ook elders in Vlaanderen zitten gemeenten met de handen in het haar over de snel stijgende uitgaven. Die situatie is volgens Rousseau niet houdbaar. In een brief aan de voorzitters van de partijen in de Vlaamse regering - CD&V, Open Vld, en N-VA - vraagt hij om samen snel een oplossing te zoeken. Door meer geld naar de lokale besturen te laten stromen, of door flexibeler om te springen met de begrotingseisen van de Vlaamse overheid. Voor alle lokale besturen samen is de kloof tussen inkomsten en uitgaven de voorbije maanden met meer dan 640 miljoen gegroeid, geeft Rousseau aan. Zonder ingrepen dreigen overal besparingen die hard nodig zijn om Vlaanderen te moderniseren. "Deze investeringen uitstellen of afblazen zou nefaste gevolgen hebben en de broze relance in gevaar brengen. Besturen zullen bijvoorbeeld de aanleg van fietspaden of investeringen in duurzame gebouwen moeten schrappen waardoor onveilige verkeerssituaties niet opgelost raken of dat Vlaanderen onnodig energie blijft verslinden.” Volgens Coddens zal er wellicht ook geknipt moeten worden in de dienstverlening, waardoor steden en gemeenten dus minder beschikbaar zijn voor de burger. Onder verwijzing naar een recente studie van Belfius zegt ook Nathalie Debast, woordvoerder van de VVSG dat de financiële druk op alle gemeenten inderdaad zeer hoog. Daaruit bleek dat voor sommige besturen de werkingskosten - zoals de energiekost - verdubbeld of zelfs verdrievoudigd zijn. Ook Belfius waarschuwde dat niet alle investeringen zullen kunnen gebeuren, terwijl de steden wel een erg belangrijke rol spelen in de energietransitie.
Bron: De Morgen 23 juni 2022
